محسن سراجی / مدیر خلاقیت و آینده پژوه
در سال‌های اخیر، با توجه به تغییرات اجتماعی و اقتصادی، گردشگری بومگردی به یکی از پررونق‌ترین شاخه‌های صنعت گردشگری تبدیل شده است. این نوع گردشگری که بر پایه ارتباط نزدیک با طبیعت و جوامع محلی استوار است، فرصتی ویژه برای توسعه مدل‌های جدید گردشگری با تأکید بر تجربه‌های عمیق و پایدار ایجاد کرده است. در این میان، مفهوم “اکولوژها” به عنوان یک مدل نوآورانه در صنعت بومگردی، پتانسیل‌های زیادی را برای جذب گردشگران و ارتقای تجربه‌های طبیعی فراهم می‌آورد.
“اکولوژها” به مجموعه‌ای از اقامتگاه‌ها، فضاهای تفریحی و تجربیاتی گفته می‌شود که نه تنها در دل طبیعت و اکوسیستم‌های بومی قرار دارند، بلکه طراحی و فعالیت‌های آن‌ها بر مبنای اصول پایدار و احترام به محیط زیست است. این فضاها معمولاً از منابع محلی و مواد زیست‌دوست ساخته شده‌اند و تمام فرآیندهای آن‌ها، از اقامت تا تغذیه و سرگرمی، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند.
فرصت‌هایی که اکولوژها برای صنعت بومگردی به ارمغان می‌آورد، در چند جنبه قابل بررسی است. نخستین فرصت، تأکید بر تجربه‌های شخصی‌سازی‌شده و منحصر به فرد برای گردشگران است. اکولوژها به جای تمرکز صرف بر اقامت، تجربه‌های فراتر از آن مانند آشپزی محلی، بازدید از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست، آشنایی با فرهنگ‌های بومی و مشارکت در فعالیت‌های کشاورزی یا محیط‌زیستی را به گردشگران ارائه می‌دهند. این تجربه‌ها باعث می‌شوند که گردشگران با دیدی متفاوت به طبیعت و فرهنگ محلی نگاه کنند و ارتباطی عمیق‌تر برقرار کنند.

دومین فرصت، توسعه گردشگری پایدار است. با توجه به مشکلات محیط زیستی موجود، اکولوژها به عنوان مدل‌های پایدار و کم‌مصرف می‌توانند به کاهش اثرات منفی گردشگری کمک کنند. گردشگران در این فضاها می‌توانند به صورت مستقیم با طبیعت در ارتباط باشند و در عین حال از آگاهی‌های محیط‌زیستی و شیوه‌های زندگی پایدار بهره‌مند شوند. این امر موجب حفظ منابع طبیعی و ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست در جوامع محلی خواهد شد.
سومین فرصت، تأثیر اقتصادی مثبت بر جوامع محلی است. اکولوژها می‌توانند به ایجاد مشاغل جدید در مناطق کمتر توسعه‌یافته کمک کنند و با استفاده از منابع محلی، اقتصاد آن مناطق را تقویت نمایند. این مراکز می‌توانند به عنوان قطب‌های اقتصادی کوچک در کنار جذب گردشگر، به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی در جوامع محلی کمک کنند.
در نهایت، اکولوژها فرصتی برای پیوند دادن گردشگری با مسئولیت اجتماعی و حفظ فرهنگ‌های بومی فراهم می‌آورند. این مدل نوآورانه، با تأکید بر پایداری، فرهنگ و طبیعت، راهی جدید و چشم‌اندازی روشن برای آینده گردشگری در ایران و سایر نقاط جهان به شمار می‌آید.