
نسل چهارم و پنجم توسعه گردشگری در ایران
محسن سراجی / مدیر خلاقیت و آینده پژوه
نسل چهارم گردشگری، تجربهمحور و متکی بر فرهنگ و محیط
صنعت گردشگری همواره در حال تحول است و به دنبال تغییرات اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژی، نسلهای مختلفی از گردشگری در کشورهای مختلف و از جمله ایران شکل گرفته است. در این میان، نسل چهارم گردشگری که به گردشگری تجربهمحور شناخته میشود، بر پایه ارائه تجربههای منحصر به فرد و عمیق برای گردشگران استوار است. در این مدل، تمرکز به جای ارائه خدمات عمومی و اقامتهای سنتی، بر روی ایجاد تجربیات خاص در محیطهای طبیعی، فرهنگی و تاریخی قرار دارد.
گردشگران در نسل چهارم به دنبال آشنایی با فرهنگها، سنتها و شیوههای زندگی جوامع محلی هستند و از فعالیتهایی مانند بومگردی، گردشگری کشاورزی، بازدید از پروژههای محیط زیستی و مشارکت در کارگاههای فرهنگی بهرهمند میشوند. در ایران، مناطق بومی و روستاهای تاریخی، با وجود پتانسیلهای فراوان، میتوانند به راحتی به مراکز جذب گردشگران این نسل تبدیل شوند.


نسل پنجم گردشگری، دیجیتال و نوآوریهای فناوری
نسل پنجم گردشگری، که تحت عنوان گردشگری دیجیتال و مبتنی بر فناوریهای نوین شناخته میشود، به یکی از تحولات برجسته در صنعت گردشگری تبدیل شده است. این نسل، با استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء، تجربههای دیجیتال و شخصیسازیشده را برای گردشگران فراهم میآورد.
در گردشگری نسل پنجم، افراد از طریق اپلیکیشنها و پلتفرمهای دیجیتال میتوانند به صورت آنلاین به مقاصد گردشگری دسترسی پیدا کنند، اطلاعات دقیق و بهروز را دریافت کنند و حتی تجربیات مجازی از مکانهای مختلف را تجربه نمایند. این نسل همچنین بر روی تعاملات اجتماعی و به اشتراکگذاری تجربیات گردشگری در فضای مجازی تأکید دارد.


چالشها و فرصتهای توسعه گردشگری در ایران
برای دستیابی به نسلهای نوین گردشگری، ایران نیاز به توسعه زیرساختها، افزایش آگاهی و آموزش در بخش گردشگری و همچنین بهکارگیری فناوریهای نوین در ارائه خدمات گردشگری دارد. استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای معرفی مقاصد گردشگری ایران، همکاری با استارتاپها و کسبوکارهای فناوری محور، و ایجاد تجربیات منحصر به فرد در مناطق مختلف کشور میتواند راه را برای ورود به نسلهای چهارم و پنجم گردشگری هموار کند.
در نهایت، نسلهای چهارم و پنجم گردشگری میتوانند با تمرکز بر تجربیات بومی و پیشرفته، صنعت گردشگری ایران را به سطحی جهانی ارتقاء دهند و زمینهساز رشد پایدار این صنعت در آینده باشند.