افشین اسماعیل پور/ تورینوفا |

گردشگری تجربه‌گرا (Experiential tourism) به نوعی از گردشگری اشاره دارد که در آن افراد به دنبال کسب تجربیات عمیق و معنادار هستند. از نظر بنده این نوع گردشگری بر روی تعامل با فرهنگ‌ها، جوامع و محیط‌های محلی تأکید می‌کند. در گردشگری تجربه گرا، مسافران به دنبال فعالیت‌هایی هستند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا با زندگی روزمره مردم محلی ارتباط برقرار کنند و از طریق تجربیات واقعی، احساسات و خاطرات خاصی را کسب کنند. نکته دیگر که در این نوع گردشگری قابل تامل می باشد نگاه ما به موضوعات اجتماعی در مواجهه با محیط هایی است که تاکنون کمتر برای ما قابل درک بوده است. این نوع گردشگری به ما کمک می کند تا جهان بینی خود را گسترش داده و به قسمت های مختلف زندگی و دغدغه های پیرامونی آن بیشتر تمرکز کنیم. به عبارت دیگر هدف اصلی گردشگری تجربه محور، ایجاد ارتباط عمیق‌تر با مقصد و فرهنگ آن است و این نوع گردشگری به مسافران این امکان را می‌دهد که نه تنها از مکان‌ها بازدید کنند، بلکه به کشف جنبه‌های کمتر شناخته شده و واقعی‌تر از زندگی محلی بپردازند. این رویکرد به دلیل تأکید بر تجربیات شخصی و معنادار، به طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته و به مسافران کمک می‌کند تا خاطراتی فراموش‌نشدنی بسازند و به درک بهتری از فرهنگ‌های مختلف دست یابند.

جهانی‌شدن و پیشرفت فناوری باعث همگن شدن شهرها و فرهنگ‌ها شده است، که این امر تمایل مسافران به تجربه‌های محلی و معتبر را افزایش داده است. امروزه مردم به دنبال کسب تجربیات واقعی و اصیل هستند و می‌خواهند از زندگی محلی و فرهنگ‌های بومی بهره‌مند شوند. در این راستا، گردشگری انبوه یا توده که بر پایه بازدید از جاذبه‌های توریستی و مکان‌های شلوغ بنا شده، دیگر کافی نیست و مسافران به دنبال ارتباط عمیق‌تر و معنادارتر با مقصدهای خود هستند. این تغییر در نگرش گردشگران به سمت تجربیات واقعی و محلی، به صنعت گردشگری این امکان را می‌دهد که به سمت ارائه خدمات و فعالیت‌های متناسب با این نیازها حرکت کند.

سفر به خودی خود یک تجربه عمیق و چندبعدی است که شامل تعامل با مکان‌ها، فرهنگ‌ها، افراد و احساسات مختلف می‌شود. گردشگری به عنوان یک شکل خاص از سفر، به مسافران این امکان را می‌دهد که از تجربیات جدید و متنوع بهره‌مند شوند. تجربه‌های سفر می‌توانند شامل کشف فرهنگ‌های جدید، چشیدن غذاهای محلی، ملاقات با مردم بومی، و شرکت در فعالیت‌های سنتی باشند. این تجربیات نه تنها به یادگیری و درک بهتر از دنیای اطراف کمک می‌کنند، بلکه احساسات و خاطرات خاصی را نیز برای مسافران به ارمغان می‌آورند. در واقع، گردشگری و تجربه به هم وابسته‌اند و نمی‌توان یکی را بدون دیگری تصور کرد. هر سفر به نوعی یک تجربه منحصر به فرد است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روی فرد و دیدگاه او نسبت به جهان داشته باشد. این ارتباط نزدیک بین سفر و تجربه، اهمیت گردشگری تجربه‌محور را نیز بیشتر می‌کند، زیرا این نوع گردشگری به مسافران این امکان را می‌دهد که به عمق تجربیات خود بپردازند و از سفرهای خود بهره‌وری بیشتری داشته باشند.

تفاوت یک تور تجربه‌گرا و یک تور سنتی

1. هدف و تمرکز:
   • تور تجربه‌گرا: هدف اصلی این نوع تورها ارائه تجربیات عمیق و معنادار است. مسافران به دنبال تعامل با فرهنگ محلی، شرکت در فعالیت‌های سنتی و یادگیری از زندگی مردم بومی هستند.
   • تور سنتی: این نوع تورها بیشتر بر روی بازدید از جاذبه‌های معروف و مکان‌های دیدنی تمرکز دارند و معمولاً برنامه‌ریزی شده و از پیش تعیین شده هستند.
2. نوع فعالیت‌ها:
   • تور تجربه‌گرا: شامل فعالیت‌هایی مانند کارگاه‌های هنری، آشپزی با خانواده‌های محلی، شرکت در جشنواره‌های فرهنگی و گردش‌های طبیعت‌گردی است.
   • تور سنتی: معمولاً شامل بازدید از موزه‌ها، بناهای تاریخی، و نقاط دیدنی است که به صورت گروهی و با زمان‌بندی مشخص انجام می‌شود.
3. تعامل با جامعه محلی:
   • تور تجربه‌گرا: مسافران به دنبال ارتباط نزدیک‌تر با جوامع محلی و فرهنگ‌های بومی هستند و این تعاملات بخش مهمی از تجربه آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
   • تور سنتی: تعامل با جامعه محلی معمولاً محدود است و بیشتر به دیدن جاذبه‌ها و مکان‌ها محدود می‌شود.
4. انعطاف‌پذیری:
   • تور تجربه‌گرا: این نوع تورها معمولاً انعطاف‌پذیرتر هستند و می‌توانند بر اساس علایق و نیازهای مسافران تنظیم شوند.
   • تور سنتی: برنامه‌ریزی شده و از پیش تعیین شده است و معمولاً تغییرات در آن دشوار است.
5. تجربه شخصی:
   • تور تجربه‌گرا: تأکید بر ایجاد خاطرات شخصی و تجربیات منحصر به فرد دارد.
   • تور سنتی: بیشتر بر روی ارائه اطلاعات و تاریخچه مکان‌ها تمرکز دارد و ممکن است تجربه شخصی کمتری را ارائه دهد.

انواع گردشگری تجربه‌گرا

گردشگری فرهنگی: این نوع گردشگری به مسافران این امکان را می‌دهد که با فرهنگ‌های محلی، هنر، موسیقی، و آداب و رسوم مردم آشنا شوند. شرکت در جشنواره‌ها و رویدادهای محلی نیز جزء این دسته است.

گردشگری غذایی: این نوع گردشگری بر روی تجربه غذاهای محلی و سنتی تمرکز دارد. مسافران می‌توانند در کلاس‌های آشپزی شرکت کنند، به بازارهای محلی بروند و غذاهای مختلف را امتحان کنند.

گردشگری ماجراجویی: این نوع گردشگری شامل فعالیت‌های هیجان‌انگیز و ماجراجویانه مانند کوهنوردی، دوچرخه‌سواری، قایق‌رانی و ورزش‌های آبی است. این تجربیات به مسافران این امکان را می‌دهد که با طبیعت و محیط زیست ارتباط برقرار کنند.

گردشگری اکوتوریسم: این نوع گردشگری بر حفظ محیط زیست و آشنایی با طبیعت تأکید دارد. مسافران می‌توانند در فعالیت‌های حفاظت از محیط زیست شرکت کنند و از زیبایی‌های طبیعی مناطق مختلف لذت ببرند.

گردشگری اجتماعی: این نوع گردشگری به مسافران این امکان را می‌دهد که با جوامع محلی ارتباط برقرار کنند و در پروژه‌های اجتماعی و خیریه شرکت کنند. این تجربه می‌تواند به درک عمیق‌تری از چالش‌ها و نیازهای جوامع محلی منجر شود.

گردشگری هنری: این نوع گردشگری به مسافران این امکان را می‌دهد که با هنرمندان محلی ملاقات کنند، در کارگاه‌های هنری شرکت کنند و هنرهای محلی را تجربه کنند.

گردشگری سلامت و رفاه: این نوع گردشگری بر روی بهبود سلامت جسمی و روحی تمرکز دارد و شامل فعالیت‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن و درمان‌های طبیعی است.